Karaciğer Sağlığı
Karaciğer Hayati Önem Taşıyan Bir Organdır
Karaciğer vücuttan zehirli maddeleri temizleyen bir rafineri gibi çalışır. Aynı zamanda sağlığımız için gerekli pek çok önemli yapıtaşının üretim yeridir. Her ne kadar kendini yenileme yeteneği olsa da geri dönülmez hasara uğradığında karaciğer nakline kadar giden süreçler kaçınılmaz olur.
Sağlıklı beslenme, egzersiz ve spor, düzenli hekim kontrolleri ile karaciğerimizi ve sağlığımızı koruyalım!
Karaciğer İyi Çalışmazsa Ne Olur?
Karaciğerin besinlerin sindirimi sırasında vücudumuzdan ortaya çıkan zehirli atıkların uzaklaştırılmasında, enfeksiyon, enflamasyon ve bağışıklık süreçlerinde rol alan çok önemli fonksiyonlara sahip bir organdır. Ayrıca albümin başta olmak üzere pek çok plazma proteininin üretim yeridir.
Karaciğer besinlerin sindirilmesi vücudumuzda ortaya çıkan zehirli atıkların uzaklaştırılması gibi çok önemli bir fonksiyona sahip bir organdır.
- Vitamin ve besinlerin emilimi azalır.
- Metabolizma sırasında ortaya çıkan zararlı maddeler vücuttan uzaklaştırılamaz.
- Kanın pıhtılaşmasını sağlayan proteinler azalır.
- Vücudunuz aldığınız besinleri enerji ve iyileşmesi sürecinde kullanamaz.
Polikistik Karaciğer Hastalığı
PLD olarak kısaltılan polikistik karaciğer hastalığı çok az rastlanılan genetik hastalıklardan biridir. Hastalığın mevcut olduğu bireylerde genellikle böbrek kistleri de görülmektedir. Bu kistler genelde doğuştan gelir ve toplu halde bulunurlar. Hastalığın üç farklı tipi mevcuttur.
Bunlar:
- Polikistik Karaciğer Hastalığı (en sık görülen tür)
- Otozomal Dominant Polikistik Karaciğer Hastalığı
- İnfantil polikistik karaciğer hastalığı
Karaciğerde Büyüme Neye İşaret Eder?
Karaciğer, karnınızın sağ üst kısmında bulunan vücudumuzun en büyük organıdır.
Boyutu yaşa, cinsiyete ve vücut büyüklüğüne göre değişir. Karaciğer büyümesi tıp dilinde hepatomegali olarak ifade edilir. Kalp yetmezliği, karaciğer hastalığı, ve karaciğer kanseri gibi altta yatan sebepler karaciğerin boyutlarını büyütebileceği gibi karaciğerde yağlanma da günümüzde karaciğerin boyutlarında büyümeye neden olan sebepler arasında sayılabilir.
Karaciğerinizin Sorunlu Olduğunun 4 İşareti
Karaciğeriniz sizi sağlıklı tutmak için çok önemli görevler üstlenir, özellikle de toksinleri temizlemek için vücudunuzun filtresi görevi görür. Ancak aşırı alkol tüketimi, kronik viral enfeksiyonlar veya çok uzun süre sağlıksız beslenme gibi nedenlerle çok fazla çalıştığınızda, sağlık sorunları gelişebilir.
- Karında sıvı toplanması
- Sarılık
- Sindirim sisteminden kanama
- Şuur bulanıklığı
- Kan şekerinde dengesizlikler ve diyabet (şeker) hastalığı
Karaciğer Yağlanması Nedir?
Karaciğer yağlanması, karaciğer hücrelerinde çok fazla yağ depolanması ve birikmesi durumudur. Karaciğer yiyecek ve içeceklerden gelen besinlerin işlenmesine yardımcı olur ve kandaki zararlı maddeleri süzerek kanı temizler. Ancak çok fazla yağ bulunması, karaciğere zarar verebilecek ve hasar oluşturabilecek şekilde karaciğer iltihabına neden olabilir. Daha ağır vakalarda, bu hasarlı dokuların varlığı karaciğer yetmezliğine yol açabilir.
Karaciğer Yağlanmasını Hafife Almayın!
Karaciğerde az miktarda yağ bulunması normal iken bunun aşırı derecede artması ciddi sağlık sorunlarına neden olur.
Eğer vücudumuzun metabolize edeceğinden fazla yağ alınır ve üretilirse fazla gelen yağ karaciğer hücrelerinde birikir ve karaciğerde yağlanmaya neden olur.
Sebepleri
- Aşırı alkol tüketimi
- Obezite
- Yüksek kan şekeri
- İnsülin direnci
- Kanda yağ düzeyinin özellikle kolesterol, trigliseridlerin yüksek olması
- Metabolik sendrom (diyabet, yüksek kan basıncı ve obezitenin birlikte olması)
- Hamilelik
- Hızlı kilo kaybı
- Hepatit C gibi bazı enfeksiyonlar
- Kullanılan bazı ilaçlar
Eğer tedbir alınmaz ise süreç basit karaciğer yağlanmasından siroza ve karaciğer kanseri gelişimine kadar ilerleyebilir.
Karaciğer Yağlanması Hangi Hastalıklara Sebep Olur?
Karaciğer yağlanması; karaciğer hücrelerinde çok fazla yağ birikmesi durumudur. Bu durum siroza ve karaciğer nakli olmayı gerektirecek kadar şiddetli karaciğer yetmezliğine neden olabileceği gibi karaciğer kanseri gelişme riskini de arttıran bir faktördür.
Karaciğer Hasarının Nedenleri
Bilinçsiz ilaç kullanımı ve kaynağı bilinmeyen zayıflama çayları, bazı viruslar, mantar zehirlenmesi ve alkol kullanımı sonucunda karaciğer hasarı gelişebilir. Aşırı kilo (obezite) da yağlanmaya neden olarak karaciğer hasarı ile yakın ilişki gösterir. Zamanla bu durum siroza ve sonrasında karaciğer yetmezliği ile hayatı tehdit eder durumlara neden olabilir.
Karaciğer hasarının erken belirtileri şunlardır;
- Bulantı ve kusma
- Genel zayıflık ve yorgunluk
- İştah kaybı
- Sindirim sorunları
- İdrar rengi değişikliği
- Deri sararması
- Dışkı renginde değişiklikler
- Karın bölgesindeki değişiklikler
- Vücutta sıvı toplanması
İyileşme sağlamak için belirtileri fark ettiğinizde mutlaka doktorunuza danışmanız gerekmektedir.
Karaciğer ve Kolesterol Dengesi
Kolesterol hormonların, D vitamini ve sindirim için gerekli enzimlerin yapımında rol alır. Dengeli kolesterol düzeyleri sağlığımız için önemlidir. Karaciğer bu dengeyi sağlamada çokönemli bir yere sahiptir. Karaciğer bir taraftan hücrelere dağıtmak edilmek üzere kolesterolü sentezlerken, aynı zamanda kolesterolü safra tuzlarına dönüştürerek ve vücuttan safra ile atılmalarını sağlayarak yapar. Ek olarak, karaciğeriniz, kolesterol ve lipitleri vücudunuz boyunca taşımak için gereken gerekli lipoproteinlerin çoğunu sentezler. Karaciğer sağlığı bozulursa vücudumuzun kolesterol dengesi de bozulur kalp ve damar hastalıklarının önü açılır.
Karaciğer Sağlığınız İçin Bunlara Dikkat Edin...
Karaciğer sağlığı için tüketilmesi gereken besinler kadar uzak durulması ya da dikkatli tüketilmesi gereken besinler de bulunuyor. Aşırı yağlı et grupları, alkollü içecekler, sucuk, salam, sosis ve pastırma gibi şarküteri ürünleri, yağda kızartılmış yiyecekler, et suyu, tahin, kakaolu gıdalar ve yağlı sosların karaciğeri yorabileceği unutulmamalıdır. Karaciğer sağlığı için günde mutlaka 2-3 litre su içilmesi gerekir. Karaciğer yağlanmasına karşı günlük en az 30 dakikalık yürüyüşler de ihmal edilmemelidir.