Safra Kesesi
Safra Kesesinin Fonksiyonları
Karaciğer tarafından üretilen safranin bir kismi (30-60mm) safra kesesinde tutulur. Safra kesesinin temel işlevi, gıdalardaki yağların sindirimi için gerekli olan safrayı depolamak ve konsantre etmektir. Safra, esas olarak su ve safra tuzlarından oluşur; kısmen sindirilmiş gıdalardaki yağların emilmelerine yardımcı olur ve vücutta birikimi sarılığa neden olan bilirübini vücuttan atmanın bir yolu olarak işlev görür.
Safra Kesesi Rahatsızlığı Belirtileri Nelerdir?
Safra kesesi taşları ilk başta genellikle herhangi bir belirtileri meydana getirmezler. Genellikle sessiz olarak seyreden safra kesesi taşları, farklı bir nedenle doktora başvurulduğunda yapılan tetkikler sırasında veya check up sırasında tesadüfen fark edilirler.
Safra kesesi taşlarına bağlı olarak aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Ani ve hızlı ağırlaşan karnın sağ üst bölgesinde ağrı hissi
- Sırt ağrısı
- Sağ omuzda ağrı
- Bulantı, kusma
- İdrar renginde koyulaşma
- Açık renkli dışkı
- Aşırı gaz ve diğer sindirim problemleri İshal
Safra Kesesinde En Çok Taş ve Polip Görülüyor
En sık karşılaşılan safra kesesi hastalıkları arasında safra taşı ve polipler gelmektedir. Safra kesesi kanserleri nadir olmakla beraber tedavileri çok daha komplike olan hastalıklardır. Bunların dışında safrayı boşaltma bozuklukları gibi fonksiyonel problemler ve paraziter hastalıklar da safra kesesi rahatsızlıkları arasında yer almaktadır.
Safra kesesi taşlarının büyük bir kısmı herhangi bir şikayete neden olmaz ve başka bir nedenle yapılan görüntülemelerde rastlantısal (incidental) olarak karşımıza çıkarlar. Safra kesesi taşı oluşumundaki risk faktörleri;
- Yaş
- Kadın cinsiyet
- Genetik faktorler
- Hamilelik
- Obezite
- Hızlı kilo kaybı
- Çok düşük kalorili diyet
- Morbid obesite için yapılan ameliyatlar
- Östrojen ve doğum kontrol hapları
Safra Kesesinin Alınmasının Zararı Var Mı?
Safra kesesinin alınmasının vücuttaki işlevler üzerinde kayda değer bir etkisi yoktur. Ancak kolesterollü ve çok yağlı besinlerden uzak durmak gerekir. Kişide safra kesesi olmadığı zaman da normal hayat sürdürülebilmektedir. Safra kesesinin olmaması diyette bir değişikliği gerektirmez.
Safra Kesesi Poliplerinde Cerrahi Ne Zaman Gereklidir?
Safra kesesi poliplerinin tanı ve tedavisinde en önemli parametre ultrasonografide belirlenen polipin boyutudur. Safra kesesi poliplerinin büyük bir çoğunluğu 1 cm’in altındadır.
Boyutu 5 mm’nin altında olan poliplerde herhangi bir müdahale gerekmez. Boyutu 5-10 mm arasında olan ve herhangi bir yakınmaya yol açmayan polipler görüntüleme yöntemleri ile takip edilirler. Büyüme görülmezse kontrollerin sıklıkları azaltılır. 10 mm’nin üzerindeki boyuta sahip safra kesesi polipleri kanser hücresi içerme veya kansere dönüşme risklerinden dolayı ameliyat edilmelidirler.
Safra Kesesi Alındıktan Sonra Beslenme Nasıl Olmalıdır?
Kolesistektomi sonrası kısa süreli sindirim sorunları yaşanabilir. İştahınızın geri dönmesinin birkaç gün, sindirimin normale dönmesinin ise birkaç hafta sürebileceğini unutmayın. Bu nedenle sağlıklı, az yağlı bir diyete bağlı kalmak ve birkaç büyük öğün yerine küçük, sık öğünler yemek en iyi şekilde hissetmenize yardımcı olabilir. Çoğu insan, tamamen iyileştikten sonra düzenli ve normal bir diyete geri döner.
Sağlıklı Bir Safra Kesesi İçin 9 Öneri
Sağlıklı bir safra kesesi için en önemli adım kiloyu korumaktır. Aşırı kilo, safra taşı geliştirme riskindeki artışla ilişkilidir. Kilonuzu korumak ve düzenli egzersiz yapmak safra kesesi hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olur.
- Sağlıklı kilo verin,
- Daha fazla lifli gıda tüketin,
- Aşırı diyetlerden kaçının. Aniden çok fazla kilo vermek tam tersi bir etkiye sahip olabilir. Kilo vermek için bir uzmana başvurun,
- Yağ alımını azaltın,
- Obezite
- Kolesterol seviyenizi düşük tutun,
- Yağsız etler harika bir besin kaynağıdır ve safra kesenizi sağlıklı tutmanıza yardımcı olabilir,
- Daha fazla meyve ve sebze tüketin,
- Kahve için, bazı araştırmalar kafeinin safra kesesi sağlığını teşvik etmeye yardımcı olabildiğini göstermektedir,
- Kepekli tahıl ve fındık yiyin